Als ik voor een opdrachtgever op pad ga, reken ik daarvoor een tarief "inclusief post-productie”. Mijn manier van post-productie neemt veel tijd in beslag. Ruwweg ben ik net zoveel tijd kwijt met het achter de computer vervolmaken van de beelden als aan de shoot. Post-productie is zó belangrijk, dat ik de stelling wel aandurf dat mijn stijl erdoor wordt bepaald. Dat is ook de reden dat ik geen gebruik maak van bureaus die zich aanbieden om de post-productie uit handen te nemen. Omdat mijn stijl van architectuurfotografie zo wordt bepaald door de post-productie, wil ik ook zélf die post-productie in handen blijven houden. En eerlijk gezegd vind ik het ook gewoon heel leuk om te doen, oma er steeds beter in te worden en steeds nieuwe technieken uit te proberen. Wat gebeurt er dan eigenlijk in die post-productie? Wat zijn de stappen die ik doorloop? Hier volgt een kijkje in de keuken.

Voorbereiding voor succesvolle post-productie tijdens de shoot

Als we het over post-productie gaan hebben, is het belangrijk dat je weet wat er in de productie, de shoot, gebeurt. Kern van mijn werkwijze is dat ik meerdere opnames maak van hetzelfde onderwerp/standpunt op hetzelfde moment. Die opnames verschillen alleen in de belichting. Ik belicht de beelden trapsgewijs: van normaal tot donker (zodat er in de lichte delen van de foto altijd detail te zien is) tot licht (zodat de schaduwen geen zwarte vlakken worden). Die verschillende lichtopnames heb ik later nodig om tot een evenwichtig belicht beeld te komen. Dat geldt natuurlijk helemaal als ik interieurfoto’s maak met doorkijkjes naar buiten. Daarnaast gebruik ik flitslicht om dit te realiseren.

De basishandelingen van post-productie in architectuurfotografie in Lightroom

Ieder beeld begint in Lightroom. Na de shoot importeer ik alle beelden in dat zusterprogramma van Photoshop, zodat ik strak georganiseerd blijf - hetgeen wel nodig is bij een groot aantal shoots per jaar. Lightroom kan ook steeds meer op het vlak van fotobewerking, maar ik ben toch meer van Photoshop - de mate van controle over de beelden is daar aanzienlijk groter. Desalniettemin: Lightroom is naast zijn bibliotheekfunctie ook fantastisch voor de eerste stappen in de post-productie: voorzover de lijnen niet helemaal recht waren uit camera, gebeurt dat nu alsnog. Ook worden (dezelfde) beelden met verschillende belichtingen klaargestoomd om in Photoshop tot één geheel te worden gesmeed.

De ongeëvenaarde kracht van Photoshop

Photoshop heeft op zich al de naam ‘overwhelming’ te zijn in zijn mogelijkheden, maar in de loop der tijd heb ik daar nog een schepje bovenop gedaan. In ieder geval visueel, door een aantal plugins van derde partijen te gebruiken bínnen Photoshop. Mijn werkscherm ziet er dan als volgt uit:

De eerste stappen in Photoshop zijn de volgende. In de eerste plaats creëer ik een beeld waarmee ik verder kan werken. Dat betekent dat ik de belichting als allereerste aanpak. Neem bovenstaand beeld als voorbeeld. Het basisbeeld dat ik gebruik is bijna goed, maar de hooglichten zijn overbelicht. Daarvoor had ik een Lightroom een hdr-beeld gemaakt van drie belichtingen, dat wel behoorlijk lijkt op het basisbeeld maar net niet fris genoeg is (een veelvoorkomend probleem bij hdr). Maar: ik maak alleen gebruik van de hooglichten in de hdr, die dan mooi de uitgebeten stukken in het origineel invullen.

Vervolgens komen alle standaard aandachtspunten aan de orde: kleurcorrectie, weghalen van storende elementen waar nodig, contrast corrigeren, etc. In veel gevallen is dat voldoende en is het beeld klaar om aan de opdrachtgever getoond te kunnen worden.

Vervolmaken van de compositie

Architectuur is bedoeld voor mensen. Daarom vinden mijn opdrachtgevers het vaak prettig als ik beelden weet te maken waar mensen op te zien zijn. Zeker, levendigheid gaat vaak wat minder goed samen dan een compleet strak beeld, maar dat is de afweging die je iedere keer moet maken. Een voorbeeld is een opdracht die ik uitvoerde voor Hoorne Vastgoed. Voor hen heb ik een serie gemaakt van een deel van hun portfolio, waaronder de nieuwe gebouwen aan de Cruquiuskade in Amsterdam waarin een Vomar is gevestigd. De opdracht was ook om het zo levendig mogelijk te maken. Om dat voor elkaar te krijgen zijn er veel foto’s nodig, waarin mensen op steeds verschillende plekken in het beeld staan, lopen of fietsen. Rekening houdend met de wettelijke vereisten, niemand mag herkenbaar zijn, kwam ik tot onderstaand beeld. Daar weer onder staan de ruwe beelden die ik gemaakt heb om tot dat beeld te komen.

Tenslotte worden de beelden echt afgemaakt. Het aanbrengen van focus en subtiele colorgrading zijn wellicht kleine wijzigingen maar ze maken wel het verschil!

Disclaimer: geen wijsheid in pacht

De mogelijkheden om met Photoshop foto’s te editen zijn welhaast oneindig. Door zelfstudie en experimenteren heb ik me een aantal post-productie vaardigheden meester gemaakt die me helpen om de beelden die ik op locatie voor ogen heb ook daadwerkelijk te realiseren. De manier waarop ik werk maximaliseert in mijn ogen de kwaliteit van mijn beelden, maar ik heb de wijsheid niet in pacht; iemand anders zal het weer anders doen. En ikzelf zal het over een tijdje misschien ook weer anders doen; techniek schrijdt voort, ook op het gebied van post-productie, en ik ben en blijf altijd op zoek naar betere manieren om mijn beelden te realiseren.