Mooiste boekhandel ter wereld
Boekhandel Dominicanen in Maastricht wordt door velen gezien als een van de de mooiste boekhandels ter wereld. Volgens toonaangevende organisaties als Lonely Planet, CNN, The Guardian, de BBC, is de voormalige Dominicanenkerk “converted into a temple of books”. Het is een prachtig voorbeeld van hergebruik van een monumentale ruimte. Reden genoeg voor een architectuurfotograaf om naar Maastricht af te reizen. Na mijn artikel over mooiste leeszaal ter wereld, volgt nu een impressie van de mooiste boekhandel ter wereld.
Dominicanenkerk in Maastricht, meer dan 700 jaar oud
De Dominicanenkerk, gebouwd als kloosterkerk voor de orde der Dominicanen, is een gotisch gebouw (en rijksmonument) dat in 1294 werd ingewijd. De kerk is sinds 1804 niet meer voor religieuze diensten gebruikt. In tweehonderd jaar heeft het vele functies gekend, voornamelijk als opslagruimte. Vooral de wandschilderingen hebben daarbij schade opgelopen.
Inpassing boekhandel in kerk
Vaak zijn kantoren de invulling voor het hergebruik van kerken, nu wordt de ruimte anders wordt: voor een boekhandel. Het architectenbureau Merkx+Girod had, samen met Satijnplus renovatie architecten, een behoorlijke uitdaging. Omvormen van een kerk naar een boekhandel is natuurlijk al niet alledaags. Maar ook was er behoefte aan 1200 m winkeloppervlak terwijl de vloer ‘maar’ 750m was. De architecten zeggen hierover: "De oplossing is een monumentale inloopboekenkast met meerdere verdiepingen, asymmetrisch in de kerk geplaatst. Hierdoor blijft aan de linkerzijde de volledige hoogte van de kerk intact terwijl rechts de mensen naar de bovenste verdieping van deze stalen ‘boekenflat’ worden geleid. Het klimmen is tot een belevenis gemaakt."
De boekenflat bestaat uit twee boekenkasten van dertig meter lang en 7,5 meter hoog. In de boekenflat bevinden zich een lift, trappen en twee geïntegreerde werkplekken. De inloopboekenkast benadrukt de hoogte en de architectuur van het gebouw (zie ook de Kennis en Projectenbank Herbestemming).
De architecten hebben de uitdaging goed aangepakt: het ontwerp van Merkx + Girod won in 2007 de Lensvelt Architect interieurprijs, de meest gerenommeerde prijs op dit gebied in Nederland.
Unieke en klassieke overview
Volgens de eigenaar van de boekhandel, Ton Harmes, is er geen andere plek ter wereld waar je midden in de kerk op hoogte kunt komen om een beeld te maken van de apsis. Hier komt mijn favoriete gereedschap, de Canon Tilt-Shift lens, weer erg goed van pas.
De kroonluchter vormt samen met de glas-in-lood ramen in de absis een fraai beeld.
Projectontwikkeling met behoud van details: de muurschildering
Op een muur in de Dominicanenkerk is een muurschildering uit 1337 te zien van de heilige Thomas van Aquino. In 2011 is die opnieuw gerestaureerd; het was pas in 1866 dat de muurschildering was ontdekt, want hij is lang bedekt geweest met kalk. De Italiaanse theoloog en filosoof Thomas van Aquino werd in 1328 heilig verklaard. "Een kleine tien jaar later werd zijn levengeschiedenis hier in de kerk al op de muren geschilderd'', aldus Ton Harmes van boekhandel Dominicanen. ,,Niet alleen dat maakt het een bijzondere muurschildering, maar het is ook nog eens de enige in haar soort.” (Bron: Trouw)
